Lichaam als ruimte

1 december 2015

Ilona is kunstenaar. We hebben een aantal sessies gedaan.
Hier beschrijft ze haar ervaring van 4 sessies in een periode van 4 weken en welke impact dit op haar zelf en haar werk heeft gehad.

‘Waar wilde ik mij in de sessies op richten?

Ik was niet tevreden met mijn werkproces, had te maken met dat de stroom van het creëren bij mij nog weleens stokt. Alles in perspectief natuurlijk. Ben al 15 jaar bezig en heb in die tijd een geheel eigen beeldtaal ontwikkelt. Maar het kan nog veel beter. Ik merkte dat bij het maken de balans tussen bewust en onbewust opereren soms niet soepel verloopt. De disbalans ontstaat enerzijds door mijn visie over natuur en anderzijds door een, ik noem het maar een overconcentratie. Deze overconcentratie vindt plaats wanneer ik langdurig visualiseer. Visualiseren of dromen is ongeveer hetzelfde als denken.

Op dit soort momenten voel ik alle energie wegtrekken naar boven. Soms doe ik dit omdat ik wordt overvallen. Ik zie dan een lawine aan concrete beelden langskomen. Dit kan gebeuren als ik aan een nieuw werk begin of al in een proces zit en ik voor een probleem kom te staan of een keuze moet maken. Het zien van de vele mogelijkheden en oplossingen legt me lam. Want welke is de juiste? Andermaal, en ik denk dat deze bij velen onder ons voorkomt, wordt de disbalans veroorzaakt door de dominantie van het binnenbeeld. Vertaal dit als een duidelijk beeld voor ogen hebben hoe b.v een situatie, een dag of zelfs je leven zou moeten verlopen. Dit binnenbeeld schuift als het ware over de realiteit heen. In mijn geval word ik blind voor wat er werkelijk voor mijn neus gebeurd.

Veel van wat uit mijn handen komt breek ik af want het klopt niet met mijn binnenbeeld. Ik vind het te dit of te zus of te zo. Iedere stap wil ik graag geduid hebben, ze vastklemmen in een grotere betekenis. Ik wil controle, weten waar ik aan toe ben, waar het over gaat en het liefst zonder te falen. In beide voorbeelden ervaar ik een conflict tussen spel en beheersing, tussen weten en niet weten. Redenen genoeg om hier met Jessica mee aan het werk te gaan.

Sessie 1 ‘Heb vertrouwen’
‘Toon meer zelfvertrouwen.’ Dit vond ik altijd een zeer lastig uit te voeren advies. Want om die te tonen moet je hem eerst hebben. En hoe verkrijg je die? De woorden van Jessica vertrouw op je lichaam vond ik dan ook erg lastig maar tegelijkertijd al een heel stuk beter. Want zonder enige twijfel: een lichaam hebben we allemaal. Jessica heeft in deze sessie veel gewerkt op mijn hoofd. Dit leidde tot een volledige ontspanning van boven.

Voor het eerst ervoer ik wat dit met me deed. Van het diep in gedachten zijn, ergens ver weg op de maan naar de landing in het hier en nu. Dit voelt heel magisch. Alsof al je zintuigen in een keer open knappen. Ik stond plotseling in verbinding, ik ervoer, één op één.

In deze sessie heb ik geleerd hoe tussen deze twee bewustzijnsvormen heen en weer te pendelen. Hiervoor moest ik eerst leren welk gevoel vastzit aan een overbelast hoofd. Inmiddels herken ik het vrij snel. En dit geeft juist dat vertrouwen. Vertrouwen omdat ik het gevoel kan herkennen als signaal. En, ook niet onbelangrijk; ik heb een tool in handen gekregen. Ik hoef alleen maar mijn voorhoofd en de spieren tussen mijn ogen te ontspannen door ze los te laten.

Het is werkelijk zo simpel. Zodra ik dat doe voel ik de energie als zwaarte naar beneden zakken, verzachten mijn gedachten en beland ik in het hier en nu. De ene keer is het wel intenser dan de andere. Eerlijk gezegd is het nooit hetzelfde. Maar inmiddels vind ik dat niet meer erg en waardeer ik de momenten waarin de ervaring intens is juist des te meer._DSC2607-4_licht
Naast het werken op mijn hoofd heeft ze in deze sessie ook gewerkt op mijn borstbeen. Dit leidde later tot een ervaring die ik zeer interessant vind en graag wil delen.

Vanwege het de druk op mijn borstbeen ontstond er op die plek een fysieke herinnering. Met fysieke herinnering bedoel ik dat je gedurende enkele dagen of weken bewust blijft van die plek omdat het drukpunt na-echoot.

Tijdens mijn ochtendwandelingen merkte ik op dat ik iets meer naar beneden ging kijken. Ik verlaagde mijn blikveld automatisch ter hoogte van de plek op het borstbeen. En dit is wat ik zo interessant eraan vind. Zodra ik mijn blikveld verlaagde, iets lager dan recht vooruit, werd het een stuk moeilijker om bij mijn gedachten te komen. De omgeving kwam neutraal bij me binnen. Bracht ik mijn oogstand omhoog, schoot ik onmiddellijk in gedachten en voelde alles een stuk persoonlijker. Dit vind ik echt bizar! Dat zo’n kleine lichamelijke verandering zulke grote gevolgen heeft voor hoe de wereld bij je binnen komt!

Ik ben hiermee wat gaan experimenteren. Zo liet ik mijn blikveld niet alleen zakken maar wisselde ik ook tussen de punten van ver weg en dichtbij. Boven, onder, dichtbij, ver weg, schuin links, schuin rechts, continu de ruimte aftastend zonder daadwerkelijk te focussen. Het toepassen van deze perspectiefwisselingen helpt me enorm om in het hier en nu te belanden. Ik pas het ook vaak en kortstondig toe (5 seconden) als ik lang achter de computer zit. Even een paar tellen twee of drie plekken op de tafel waarnemen, me handen, toetsenbord en weer terug. Het bezorgt mij bijna altijd een heel ruimtelijk en vitaal gevoel. Iedere keer weer anders ook.

Sessie 2 ‘Loslaten door afwisseling’
In mijn werksituatie ervaar ik soms een beklemming. Om er achter te komen waar dat gevoel vandaan kwam hebben we letterlijk mijn werksituatie nagebootst. Ik moest gaan zitten zoals ik zit wanneer ik door mijn camera kijk. Ze vroeg me om te bewegen zoals ik beweeg indien ik aan het werk ben. Ik ervaar de camera dikwijls als dwangbuis. De lens betekent voor mij grote bewustzijnsvernauwing want op het moment dat ik erdoor kijk wordt de hele werkelijkheid alleen nog maar beeld. Ik voel geen enkele verbinding meer; ik zie m alleen nog maar. Bij de nabootsing herkende ik dan ook de weerzin die ik vaak ervaar.

Jessica heeft me vervolgens geleerd om tijdens het kijken ook contact te houden met mijn lichaam en omgeving. Deels door goed te blijven ademen. Vaak heb ik lange sluitertijden. Iedere beweging kan onscherpte veroorzaken waardoor ik mijn adem bleek in te houden. En deels door me twee oefeningen mee te geven die mijn geconditioneerde werkhouding zou doorbreken.

De eerste was: Ga fotograferen met je andere oog.

De tweede was: Ga fotograferen zonder statief en beweeg door de ruimte terwijl je door de lens blijft kijken. Beide oefeningen waren fijn en leerzaam.w9-143_2_licht Het fotograferen met mijn andere oog maakte dat de ruimte vernieuwd op me over kwam. Aan het waarnemen kwam een gevoel te zitten die onwennig was maar tegelijkertijd levendig en spannend.

Het fijne van deze therapievorm vind ik de ontwikkeling van het leren herkennen van een gevoel waar je in eerste instantie niet bewust van was. Ik weet nu hoe het waarnemen door de camera kan voelen zonder die beklemming. Bij het kijken en bewegen inéén realiseerde ik dat ik best twee dingen tegelijk kon. Dat ik niet het één hoef af te sluiten om het andere te kunnen.

Het was best mogelijk om me zowel te focussen als contact te houden met me omgeving. Dit lukte me als ik deze twee aandachtsvormen ritmisch afwisselde. Een afwisseling tussen vasthouden en loslaten, tussen me concentreren op een punt in de ruimte en deze los laten om me te kunnen concentreren op een gevoel in mijn lijf. En visa versa.

Deze oefening is zeer leerzaam voor mij geweest. Het belangrijkste voor mij is dat ik nu weet hoe je je bewustzijn zou kunnen verbreden. Dat het denken en doen wel twee diverse dingen zijn maar voortkomen uit één organisme. In mijn werksituatie heb ik een aan aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd. Ik probeer om rondom de enscenering zolang mogelijk ruimte te houden en fotografeer in eerste instantie zonder statief. Het zoeken naar de juiste beeldhoek voelt hierdoor een stuk intuïtiever en speelser aan. Als ik een magische klik ervaar werk ik het beeld verder uit en komen de lampen en het statief er pas bij. Dit werkt heel bevrijdend!

Sessie 3 ‘Wilskracht als besluit’
Ik kan met alle zekerheid zeggen dat ik al deze ervaringen en leermomenten van het afgelopen jaar heb kunnen leren omdat ik ergens diep in mij een besluit had genomen om te leren. Ergens is er een moment geweest waar mijn wilskracht aan het roer is gaan zitten en richting heeft gegeven aan mijn ontwikkeling. Dit is belangrijk voor mij om te beseffen. Als ik bij Jessica nml een sessie onderga, ben ik vaak fysiek aan het spacen.

Bij haar aanrakingen voel ik super veel ruimte in mijn lichaam komen alsof ik aan een groot botox infuus hang. Gevoelsmatig zwellen delen van mijn lichaam op afhankelijk waar ze werkt. Maar het is altijd door middel van haar aanraking. Als ik het alleen moet doen, bv door meegekregen oefeningen, zijn de ervaringen half zo intens. Dit zou een afhankelijkheid kunnen creëeren.

In deze sessie heeft Jessica me geleerd hoe ik zelf een dor aanvoelend been nieuw leven kan inblazen. Dit heeft zowel met de hierboven genoemde wilskracht te maken (ik wil en ik ga nu eigenhandig dat dor aanvoelend stuk hout weer levend laten voelen simpelweg omdat ik het besloten heb.), als de ademhalingstechnieken die ze je aanreikt. Ik kwam ook steeds dieper. Op een gegevens moment kwam ik zelfs voorbij mijn bekken. Aslof ik nu vanaf dat punt rechtstreeks met volle kracht kilo’s lucht erin kon blazen. Mijn been begon ruimtelijk te voelen, te tintelen. Het lukte werkelijk! En bijna alleen!w10-143_3_licht

Want Jessica had me wel aanwijzingen gegeven maar me niet aangeraakt. Ze had me geholpen bij hoe ik moest ademhalen en hoe ik aanspraak kon maken op mijn wilskracht. Dat opsnorren van mijn wilskracht raakte me. Dit ging over je diepe innerlijke drive aanboren. Over zo dicht mogelijk bij je eigen kern zijn, deze kern vorm te geven, zichtbaar te maken. Ook hier zit voor mij een gevoel aan vast die ik middels Jessica heb leren kennen. Het is een soort lichte trilling in mijn hele romp en bekkengebied, van hart tot kruis zeg maar 🙂

Na het ‘eigenhandig’ opgang brengen van de tintelingen in mijn been, heeft Jessica op een punt gewerkt in de holte van mijn linkervoet. Daar zat een bult zei ze. Ik vroeg wat ze daarmee bedoelde. Meestal geeft ze geen uitleg omdat ze haar cliënten in de ervaring wil hebben en niet in het verstand. Maar dit keer deed ze het wel. ‘Er zit een verharding, allemaal opeengehoopte energie. Een verstopping’, legde ze uit.

Toen ze daarop ging werken voelde ik mijn hoofd warm worden en zwellen. Ze zei dat ze de energie weer los maakte en dat het lichaam deze naar de plekken verspreidt waar het het hardst nodig is. Mijn ogen begonnen erg te tranen. Eerst voelde dat neutraal zoals ik dat kende en vaak heb meegemaakt in Jessica haar sessies. Maar op een gegeven moment werd dat emotioneel. Vooral als ik dacht aan termen van ‘er zijn’, ‘mijn kern’ zichtbaar maken, deze vorm te geven in alle openheid en zachtheid.

Er volgde een ontlading. Ik had het gevoel dat ik de afgelopen 10 jaar volledige roofbouw op mezelf had gepleegd. Twee kinderen opvoeden, kunst willen blijven maken op hoog niveau (de lat kan me niet hoog genoeg zijn) en dit altijd onder de hoogspanning van voortdurende geldzorgen. Het heeft me letterlijk leeg geslurpt en verhard. Vertel ik dit aan mensen in mijn nabije omgeving kijken ze me verbaasd aan. Ilona? Jij? De balans, de kalmte en rustigheid zelve? Juist die ja! Gewoon een zwartgeblakerd stuk brandhout van binnen. Alsof ik niet meer bestond.

Sessie 4 ‘Neem je lichaamssignalen serieus en heb geduld’
De afspraak was dat ik tijdens deze sessies een beeld zou maken. Ik heb het wat ambitieuzer aangepakt. ‘Gewoon iedere week een beeld’, dacht ik. Ik wilde schetsmatig te werk gaan om zo snelheid te creëren en het toeval, het ongeplande toe te laten met het verstand ver achter me. Als rode draad wilde ik de beweeglijkheid van groei bij planten voelbaar maken door te spelen met ritmes en versnellingen.

En. Ik heb heel fijn gewerkt de afgelopen weken. Ik ben heel blij met het proces van de beelden. Vooral omdat ze me herinneren aan het gevoel wat loskwam bij het maken. Het was weer even de herkenning van O jaaaa… zo was het, zo kon het zijn. Ik zie deze beelden dan ook veelmeer als oefeningen in het balanceren tussen focussen, doen en voelen dan als oeuvre werken. De ene keer lukte het me beter dan de andere.

Het is te vergelijken met doen zonder denken en te vertrouwen op je onderbewustzijn, vertrouwen in je eigen kern, de acties die daaruit voortkomen en deze dan ook, en dit is heel belangrijk, te accepteren zoals ze zijn. Dit loonde. Er zijn mij vele beeld-kadootjes toegevallen. Dit gaf me ook weer het vertrouwen. Met beeldkadootjes bedoel ik een toevalligheid die ik van te voren nooit bedacht zou kunnen hebben maar die het werk poëtischer maakt.w12-072_2_licht

Het doen zonder denken krijg ik op gang met de technieken die ik van Jessica heb geleerd. Kort gezegd: niet rigide gaan focussen maar kortstondig en in de breedte.

In de bottomline, heeft Jessica me geleerd hoe ik in zo’n situatie contact kan houden met mijn lichaam en omgeving d.m.v focus-verbreding die bij mij begint bij een diepere ademhaling. Eigenlijk heeft ze me geheel opnieuw leren ademhalen. Dit klinkt vrij extreem maar zo voelt het werkelijk.

Als eerste heeft ze me geleerd om mijn flanken goed te gebruiken. Dit deed ze door op een punt ergens bij mijn ribben druk uit te oefenen. Eerst aan de ene kant toen aan de andere. Hierdoor was het voor mij makkelijker om naar die punten toe te ademen. Het was niet een aangenaam gevoel maar zo ontstond er een fysieke herinnering. In de week erna bewogen mijn flanken automatisch in de breedte naar die punten toe. Ongeveer zoals de kieuwen van een vis.

Vervolgens heeft ze op mijn borstbeen gewerkt en de week later op mijn buik. Dit leidde dat ik niet alleen naar de zijkant ademhaalde maar ook naar voren en naar onderen toe. In de weken die volgden was ik betreft mijn houding en ademhaling behoorlijk zoekend. Ik leek gereset en moest opnieuw het wiel uitvinden. Ik vond het erg spannend want ik merkte dat het een groot effect op me had. Doordat ik veel meer zuurstof naar binnen kon halen voelde ik me herboren.

Ik meende zelfs dat in de basis mijn lichaamshouding erdoor veranderde. Ik kreeg het ook terug van mensen die ik lang niet gezien had. Om veel zuurstof binnen te kunnen halen moet je ruimte maken bij je longen en je borstbeen als een gecentreerde tentstok goed rechtop zetten. Overigens helpt het voelen van de zwaarte me hierbij. Ik spreek nu over dezelfde zwaarte die ik in de eerste lessen zo bevreemdend vond. Door deze zwaarte toe te laten ervaar ik beter hoe rechtop ik het borstbeen moet zetten om me prettig te voelen. Net zoals de scheerlijnen rondom, de tent ruimte en stabiliteit geeft is het een balans, een samenwerking tussen je eigen opwaartse lichaamskracht en de neerwaartse zwaartekracht.

Het voelde allemaal erg nieuw en plezierig. Ik ben Jessica hiervoor zeer dankbaar en leer overigens nog iedere dag bij.’

 

 

«
»